Quay phim là một quá trình đòi hỏi tính sáng tạo và kỹ thuật phức tạp. Một trong những yếu tố quan trọng để tạo ra một bộ phim hấp dẫn là ánh sáng. Đèn sử dụng trong quay phim đóng vai trò rất quan trọng trong việc chiếu sáng cảnh quay. Đồng thời tăng cường cảm xúc và ý nghĩa. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về 4 loại đèn phổ biến thường được sử dụng trong quay phim.
Nhưng trước đó hãy cùng tìm hiểu các thông số mà bạn cần quan tâm đến khi lựa chọn một chiếc đèn quay phim:
CRI
CRI là viết tắt của Color Rendering Index (chỉ số phản xạ màu). Đây là chỉ số tiêu chuẩn được sử dụng để đánh giá khả năng của một nguồn sáng trong việc tái tạo màu sắc của các vật thể so với nguồn sáng tự nhiên hoặc nguồn sáng chuẩn. Chỉ số CRI được đo từ 0 đến 100. Với 100 đại diện cho khả năng tái tạo màu tốt nhất.
Color Temperature (Nhiệt độ màu)
Nhiệt độ màu là một thuộc tính của ánh sáng được sử dụng để mô tả màu sắc của nguồn sáng. Nó đo lường sự “ấm” hoặc “lạnh” của ánh sáng và được biểu thị bằng đơn vị Kelvin (K).
- Nhiệt độ màu khoảng 2700K-3000K: Ánh sáng ấm, màu vàng.
- Nhiệt độ màu khoảng 4000K-4500K: Ánh sáng trung tính, gần với ánh sáng ban ngày tự nhiên.
- Nhiệt độ màu khoảng 5000K-6500K: Ánh sáng lạnh, màu trắng sáng.
- Nhiệt độ màu khoảng 6500K-10000K: Ánh sáng rất lạnh, màu xanh hoặc xanh lam. Thường được sử dụng trong các ứng dụng khoa học, công nghiệp hoặc làm việc ngoài trời vào ban đêm.
- Nhiệt độ màu trên 10000K: Ánh sáng rất lạnh và có thể mang màu tím hoặc xanh lơ. Thường được sử dụng trong các ứng dụng đặc biệt như quay phim khoa học viễn tưởng hoặc tạo hiệu ứng đặc biệt.
1. Đèn Tungsten (Quartz Halogen/Tungsten Halogen)
Đèn Tungsten (còn được gọi là đèn Quartz Halogen hoặc đèn Tungsten Halogen) là một loại đèn chiếu sáng sử dụng nguyên tắc hoạt động của đèn halogen để tạo ra ánh sáng. Đèn này được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng như quay phim, chiếu sáng sân khấu, ánh sáng nội thất và ánh sáng ngoại thất.
Đèn Tungsten có cấu tạo bên trong bao gồm một sợi tóc tungsten (kim loại) và một ống bọc thủy tinh có chứa khí halogen (thường là iodine hoặc bromine). Khi đèn được bật, dòng điện chạy qua sợi tungsten, làm nóng sợi và phát ra ánh sáng.
Đèn Tungsten hoạt động dựa trên nguyên tắc của đèn halogen. Bên trong đèn, có một sợi tungsten và một ống bọc thủy tinh chứa khí halogen. Khi đèn được bật, dòng điện chạy qua sợi tungsten, làm nóng sợi lên đến nhiệt độ rất cao. Trong quá trình này, sợi tungsten phát ra ánh sáng và nhiệt. Đồng thời, khí halogen trong bóng đèn tương tác với tungsten, hấp thụ các hạt kim loại bay hơi từ sợi tungsten. Quá trình này là một chu kì hoạt động liên tục. Nhờ vậy đèn Tungsten mang lại ánh sáng chất lượng cao và có khả năng duy trì độ sáng và màu sắc ổn định trong quá trình sử dụng.
Ưu điểm chính của đèn Tungsten:
- Cho ra ánh sáng ổn định
- khả năng tái tạo màu chính xác
- Chi phí thấp
- Tuổi thọ cao hơn đèn sợi đốt thông thường
- Không sử dụng thủy ngân như đèn CFL (huỳnh quang) hoặc đèn hơi thủy ngân
- Nhiệt độ màu tốt hơn đèn vonfram tiêu chuẩn
- Sáng ngay lập tức, không mất thời gian chờ đợi
Nhược điểm của đèn Tungsten:
- Nhiệt độ hoạt động cao
- Tiêu thụ điện năng cao
- Sản sinh ra nhiệt độ cao, hạn chế trong việc sử dụng trong môi trường nhạy cảm với nhiệt độ
2. Đèn HMI (Hydrargyrum Medium-arc Iodide)
Đèn HMI là một loại đèn sử dụng công nghệ xử lý thủy tinh cao áp để tạo ra ánh sáng mạnh và chất lượng cao. HMI là viết tắt của “Hydrargyrum Medium-Arc Iodide”, đề cập đến chất làm sáng chủ yếu trong đèn này là iodide Hydrargyrum (một dạng của thủy ngân).
Điểm mạnh của đèn HMI là khả năng phát ra ánh sáng có chỉ số màu rất cao, đèn HMI tạo ra ánh sáng có nhiệt độ màu 6000K gần giống với ánh sáng mặt trời tự nhiên. Điều này làm cho đèn HMI trở thành lựa chọn phổ biến cho các ứng dụng yêu cầu ánh sáng chất lượng cao như quay phim, chụp ảnh, quảng cáo, truyền hình, sân khấu và sự kiện trực tiếp.
Đèn HMI hoạt động bằng cách đốt cháy điện cực cao áp giữa hai điện cực trong ống thủy tinh chứa khí xenon và iodide Hydrargyrum. Quá trình này tạo ra một cường độ ánh sáng mạnh và màu sắc chính xác.
Ưu điểm của đèn HMI:
- Cho ra ánh sáng mạnh
- Hiệu suất cao hơn đèn sợi đốt
- Nhiệt độ màu cao (6000K)
Nhược điểm của đèn HMI:
- Chi phí tương đối cao
- Tiêu thụ điện năng cao và yêu cầu nguồn điện ổn định
- Nếu bị rơi trong khi đang thắp sáng, bóng đèn HMI có thể phát nổ giải phóng hơi thủy ngân
- Cần một bộ khởi động đặc biệt để hoạt động, và thời gian để đèn bắt đầu hoạt động có thể mất một vài phút để đèn đạt đến độ sáng đầy đủ
- Kịch thước và trọng lượng lớn
3. Đèn huỳnh quang (Fluorescent)
Bóng đèn huỳnh quang hoạt động dựa trên nguyên lý huỳnh quang. Khi bóng đèn được bật, dòng điện chạy qua ống bọc chứa chất phát quang. Nguyên tắc huỳnh quang xảy ra khi dòng điện kích thích chất phát quang, làm nó phát ra ánh sáng.
Trong quá trình này, dòng điện đi qua các điện cực bên trong ống bọc, tạo ra một trường điện. Khi dòng điện chạy qua chất phát quang, các hạt điện tử bên trong chất phát quang được kích thích và nhảy lên mức năng lượng cao. Khi các hạt điện tử rơi trở lại mức năng lượng thấp hơn, chúng phát ra ánh sáng.
Ánh sáng được phát ra từ bóng đèn huỳnh quang ban đầu có một màu sắc tương đối nhạt và khá lạnh. Tuy nhiên, bên trong ống bọc của bóng đèn huỳnh quang có một phủ chất phát quang khác, được gọi là phấn phát quang, để tăng cường phổ màu và tạo ra ánh sáng trắng và sáng hơn.
Đèn huỳnh quang hiệu quả hơn nhiều so với đèn sợi đốt và có khả năng tạo ra tới 100 lumen trên mỗi watt, tương tự như công suất của HMI. Quang phổ của ánh sáng phát ra khác với nguồn sợi đốt và phụ thuộc vào hỗn hợp phốt pho được sử dụng. Tuy nhiên có thể đạt được CRI lên đến 99. Nhiệt độ màu của đèn huỳnh quang cũng có thể thay đổi từ 2700K đến 6500K tùy thuộc vào hỗn hợp phốt pho.
Ưu điểm của bóng đèn huỳnh quang:
- Hiệu quả cao
- Tiêu thụ điện năng thấp
- Chi phí thấp
- Tuổi thọ bóng đèn dài
- Nhiệt độ khi hoạt động thấp
- Trọng lượng nhẹ
Nhược điểm của bóng đèn huỳnh quang:
- Hiện tượng nhấp nháy
- Yêu cầu thời gian khởi động để đạt đến độ sáng đầy đủ (một số đèn được thiết kế để sử dụng trong phim có chấn lưu điện tử và tạo ra ánh sáng không nhấp nháy)
- Chỉ số CRI sẽ phụ thuộc vào loại bóng đèn được sử dụng
4. Đèn LED (Light-Emitting Diode)
Đèn LED (Light-Emitting Diode) quay phim là một loại đèn sử dụng công nghệ LED để tạo ra ánh sáng trong quá trình quay phim và chiếu sáng. LED là một loại vật liệu bán dẫn có khả năng phát ra ánh sáng khi được điện kích thích.
Đèn LED quay phim có nhiều ưu điểm so với các loại đèn truyền thống khác. Tuy nhiên, nó vẫn bị hạn chế về tổng lượng ánh sáng khi so sánh với bất kỳ nguồn sáng nào khác.
Về bản chất, đèn LED là đơn sắc, chỉ tạo ra một bước sóng ánh sáng duy nhất. Vì vậy, thách thức của ánh sáng LED là tạo ra ánh sáng trắng toàn quang phổ. Điều này có thể được thực hiện theo hai cách, bằng cách kết hợp ánh sáng của đèn LED phát ra màu đỏ, lục và lam hoặc với đèn LED trắng, nhờ đó ánh sáng trắng nhìn thấy được thực sự được tạo ra bởi phốt pho được kích thích bởi đèn LED phát ra tia cực tím.
Đèn LED có thể là ánh sáng ban ngày hoặc cân bằng vonfram, đôi khi có thể chuyển đổi hoặc có nhiệt độ màu thay đổi. Một số có màu thay đổi trong toàn bộ quang phổ RGB, đây là điều không thể với bất kỳ công nghệ chiếu sáng nào khác. Xếp hạng CRI của đèn LED có thể trên 90.
Ưu điểm của đèn LED:
- Ánh sáng dịu, đều
- Hiệu suất cao
- Tiêu thụ điện năng thấp, có thể chạy bằng pin
- Dễ dàng điều chỉnh được cường độ ánh sáng
- Tuổi thọ cao
- Ít có nguy cơ cháy nổ
Nhược điểm của đèn LED:
- Giá thành còn cao
5. Đâu là mẫu đèn tuyệt vời nhất cho quay phim?
Tất cả các đèn này đều có một mục đích cụ thể và bạn có thể thấy tất cả chúng trên bất kỳ phim trường nào.
- Đèn tungsten: Đèn tungsten, như Quartz Halogen hoặc Tungsten Halogen, được sử dụng phổ biến trong quay phim. Chúng cung cấp ánh sáng màu nhiệt (màu vàng) ấm áp và tự nhiên, tạo ra ánh sáng mềm và ổn định. Đèn tungsten có độ sáng cao, độ tin cậy và dễ sử dụng. Tuy nhiên, chúng tiêu thụ nhiều năng lượng và tạo nhiệt, yêu cầu biện pháp làm mát và quản lý nhiệt.
- Đèn LED: Đèn LED trở nên ngày càng phổ biến trong quay phim do nhiều ưu điểm của chúng. Chúng tiết kiệm năng lượng, có tuổi thọ cao, có thể điều chỉnh độ sáng và màu sắc, và không tạo nhiệt. Đèn LED cung cấp ánh sáng đồng nhất và có khả năng tạo hiệu ứng ánh sáng đa dạng. Tuy nhiên, giá cả có thể cao hơn so với các loại đèn khác.
- Đèn HMI: Đèn HMI (Hydrargyrum medium-arc iodide) được sử dụng phổ biến trong quay phim chuyên nghiệp. Chúng cung cấp ánh sáng trắng mạnh, gần với ánh sáng ban ngày và có khả năng tạo ra ánh sáng mạnh và tập trung. Đèn HMI hiệu quả và có độ chính xác màu sắc cao, phù hợp cho các bối cảnh ngoài trời và yêu cầu đèn mạnh.
- Đèn huỳnh quang: Đèn huỳnh quang thường được sử dụng để tạo ánh sáng mềm, đồng nhất và không gây nóng. Tuy nhiên, đèn huỳnh quang thường có độ sáng thấp hơn so với các loại đèn khác và có một phổ màu khá đặc trưng.
